Cư dân và lịch sử
Mỹ Thạnh Bắc là vùng đất được khai phá khá sớm so với bình diện chung của vùng Đồng Tháp Mười. Những gia đình cố cựu đã sống ở đây khoảng 5 thế hệ. Từ đó, có thể suy đoán, vùng đất này được khai phá từ giữa thế kỷ XIX (cách nay khoảng 150 năm). Từ khi đặt chân đến vùng đất này là xã Mỹ Thạnh Bắc, các thế hệ cư dân nơi đây đã vận dụng sáng tạo những kinh nghiệm sản xuất được tích lũy qua nhiều đời để tồn tại và thích ứng với điều kiện tự nhiên - xã hội ở vùng đất mới. Đứng trước thiên nhiên bao la rộng mở,giàu tiềm năng nhưng cũng tiềm ẩn nhiều đe dọa như muỗi
mòng, thú dữ, dịch bệnh... các thế hệ cư dân đầu tiên trên đất Mỹ Thạnh Bắc đã kế thừa truyền thống văn hóa của cha  ông đồng thời nêu cao tinh thần đoàn kết, nương tựa vào nhau để tồn tại. Tất cả những yếu tố ấy đã tạo nên đặc trưng về văn hóa của cư dân Mỹ Thạnh Bắc. Về cội nguồn, họ vốn là hậu duệ của những người đội trời đạp đất, khí phách hiên ngang, không cam chịu sốngtrong cảnh áp bức bất công hoặc vì bất mãn với chế độ thực dân, phong kiến nên đã rời bỏ quê hương tìm đến vùng bưng trấp hoang vu để tự tạo cuộc sống mới; những nghĩa binhkháng thực dân Pháp thất trận, những nông dân nghèo
Mở đầu: VÀI NÉT VỀ VÙNG ĐẤT MỸ THẠNH BẮC 
không đóng nổi sưu cao thuế nặng, những người bị chính quyền truy nã cũng đều tụ hội về vùng đất này. Thiên nhiên rộng lớn, cá nước, chim trời, đã rèn đúc cho họ tinh thầnnghĩa khí, phóng khoáng, cởi mở, dám nói, dám làm, sẵn sàng sống chết vì đại nghĩa. Vì thế, nhân dân Mỹ Thạnh Bắc rất hiếu khách, thích kết giao bằng hữu, chân thành, cởi mở, thà “mất lòng trước, được lòng sau” chứ không ưa sự giả dối, hào nhoáng bề ngoài. Do phải sống trong một thực tế khắc nghiệt, không được đào tạo bằng chữ nghĩa thánh hiền nên họ nhận thức lẽ sống và chuẩn mực đạo lý ở đời theo mộtnghĩa riêng, thiên về tính thực tế, phóng khoáng, không câu nệ vào khuôn phép. Đối với họ, những ai “thấy việc bất bằng chẳng tha” mới là hào kiệt, còn những người tuy chữ nghĩa bề bề nhưng “năng thuyết bất năng hành” thì chẳng đáng mặt anh hùng. Bởi thế, họ sẵn sàng đi theo những người dám sống chết vì nghĩa lớn mặc dù người đó chưa bao giờ hiển đạt về khoa cử hay giữ chức vụ cao trong xã hội. Trong hai cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp và đế quốc Mỹ xâm lược, nhân dân Mỹ Thạnh Bắc đã đoàn kết thành một khối thống nhất dưới sự lãnh đạo của Đảng, lậpnên nhiều chiến công oanh liệt, góp phần cùng cả nước hoàn thành thắng lợi sự nghiệp đấu tranh giải phóng dân tộc.Để có được những thành tích trên, hàng trăm gia đìnhthuộc xã Mỹ Thạnh Bắc đã đóng góp công sức cho cách mạng, trong đó có 214 liệt sĩ, 41 thương binh, 17 bệnh binh, 21 người tham gia kháng chiến bị địch bắt tù đày, 42 mẹđược phong tặng danh hiệu Bà mẹ Việt Nam Anh hùng, 2
16 LỊCH SỬ ĐẢNG BỘ XÃ MỸ THẠNH BẮC (1945-2010)
cá nhân được truy tặng danh hiệu Anh hùng Lực lượng vũ trang nhân dân. Những phong tục, tập quán từ quê cũ (miền Trung, miền Bắc) cũng được cư dân Mỹ Thạnh Bắc kế thừa và đổi mới cho
phù hợp với điều kiện tự nhiên - xã hội của vùng đất mới. Trong mối quan hệ gia đình ở Mỹ Thạnh Bắc, người chồng, người cha đóng vai trò trụ cột, có tiếng nói quyết định và là người có quyền hành cao nhất trong việc giao dịch, làm ăn, buôn bán, ứng xử với xã hội. Người phụ nữ có nhiệm vụ chăm lo nội trợ, chăm sóc con cái, quán xuyến mọi việc trong nhà. Sự êm ấm, thuận hòa trong gia đình được hết sức coi trọng. Gia đình nào biết kính trên, nhường dưới, cha mẹ biết nêu gương tốt cho con, con hiếu đễ với cha mẹ và không làm  điều gì ảnh hưởng đến danh dự của tổ tiên được xem là có
phước lớn. Đối với cư dân Mỹ Thạnh Bắc, chữ hiếu là chuẩn mực đạo đức hàng đầu, những kẻ bất hiếu, bất mục trong gia đình thì không thể trở thành người hữu ích cho xã hội. Vì thế, việc tang ma, giỗ chạp, thờ phụng ông bà tổ tiên và phụng dưỡng cha mẹ hết sức được coi trọng. Ngoài ra, những nghi lễ đời thường như ngày Tết, cướixin, đầy tháng, thôi nôi... ở Mỹ Thạnh Bắc cơ bản cũng giống
như những địa phương khác ở Nam Bộ. Mỹ Thạnh Bắc nằm ven bờ sông Vàm Cỏ Đông, đất đai bị chia cắt bởi hệ thống kênh rạch chằng chịt, phong cảnh hữu tình. Trên mảnh đất ấy, bao thế hệ nối tiếp nhau đã sống,lao động và đấu tranh để xây dựng và bảo vệ quê hương và làm giàu cho đời sống tinh thần của mình bằng cách sáng tác
Mở đầu: VÀI NÉT VỀ VÙNG ĐẤT MỸ THẠNH BẮC 
những câu hò, điệu lý, ca dao, tục ngữ... Những sáng tạo về mặt tinh thần này đã góp phần tạo không khí vui tươi, phấn khởi, làm cho con người vơi bớt đi những nhọc nhằn, gian khổtrong quá trình mưu sinh, lập nghiệp. Trải qua bao thăng trầm của lịch sử, những hình thức văn nghệ dân gian nói trên phần lớn đã thất truyền theo sự ra đi của những lớp người caotuổi. Thực hiện tinh thần Nghị quyết Hội nghị Trung ương 5 (khóa VIII) “Về xây dựng và phát triển nền văn hóa Việt Namtiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc”, cần quan tâm bảo tồn vàphát huy những hình thức văn nghệ dân gian trên, trước khi nó bị mai một bởi thời gian và sự xâm nhập của làn sóng văn hóa ngoại lai.